Γκουστάβο Μαντούκα

Gustavo Manduca – 2006/2010

Ο Γουστάβο Μαντούκα γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου του 1980 στην Criciúma της Santa Catarina, μια περιοχή εντελώς διαφορετική από το υπόλοιπο status της Βραζιλίας, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Παρ’όλο που η οικογένειά του δεν αντιμετώπιζε οικονομικό πρόβλημα, το όνειρο του μικρού Γουστάβο δεν διέφερε από κανενός άλλου παιδιού του τόπου του: ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής. Έτσι, στα 13 του χρόνια αποφασίζει να φοιτήσει σε αθλητικό σχολείο και εντάσσεται στις ακαδημίες της φημισμένης Grèmio στο γειτονικό Porto Alegre. Αρχικά τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, η ζωή μακριά από το σπίτι και τις ανέσεις κάνουν το μικρό Γουστάβο να μετανοιώνει, όμως οι βαθύτατα θρησκευόμενοι γονείς του, του εξηγούν ότι πρέπει να μείνει προσηλωμένος στο στόχο και κυρίως να μην τα παρατάει όταν απογοητεύεται. Ο Μαντούκα αν και έφηβος αντιλαμβάνεται βασικές αρχές της πίστης του (είναι Ρωσσελιστής, ανήκων στην εκκλησία των Ευαγγελιστών όπως είναι γνωστότεροι στην Ελλάδα) και αποφασίζει να συνεχίσει. Οι κόποι του ανταμείβονται πριν κλείσει τα 17 του χρόνια, όταν ανεβαίνει στην πρώτη ομάδα της Grèmio.

Ο Μαντούκα αγωνίζεται κυρίως στο δεξί άκρο της επίθεσης και πριν καν ενηλικιωθεί, δέχεται πρόταση να περάσει τα σύνορα και να ταξιδέψει στην Ευρώπη για να παίξει επαγγελματικά ποδόσφαιρο. Η πρόταση έρχεται από τη μακρινή Φινλανδία και την Helsingin Jalkapalloklubi, γνωστότερη ως HJK Helsinki. Η απόφαση είναι δύσκολη, αλλά και ο πειρασμός μεγάλος: ελάχιστοι ποδοσφαιριστές έχουν τη δυνατότητα να παίξουν στην Ευρώπη τόσο νωρίς και ο Μαντούκα αποφασίζει να φύγει από τον ήλιο και τη θάλασσα του Porto Alegre για το παγωμένο Ελσίνκι. Όπως είναι απόλυτα αναμενόμενο, δυσκολεύεται να προσαρμοστεί, με αποτέλεσμα μετά από δύο απογοητευτικές εμφανίσεις να σταλεί δανεικός στην Atlantis μια φινλανδική ομάδα με παράδοση στις βραζιλιάνικες “παροικίες”. Ο Μαντούκα συνέρχεται και σιγά-σιγά αρχίζει να αποδίδει και στο χόρτο. Σε 10 εμφανίσεις σκοράρει 2 φορές, δίνει ακόμη 4 ασίστ και ο Muurinen τον καλεί πίσω στην HJK. Πρωτού καν προλάβει να αγωνιστεί για την επόμενη περίοδο, καταφθάνει πρόταση από το Οπόρτο και την Felgueiras. Η Πορτογαλία είναι πολύ πιο προσιτός προορισμός για το Μαντούκα και δέχεται χωρίς δεύτερη σκέψη.

Στα 19 του παίζει πλέον ποδόσφαιρο στην ευρωπαϊκή Μέκκα για τους Βραζιλιάνους ποδοσφαιριστές, την Πορτογαλία. Κλείνει τη σεζόν στο Οπόρτο με 2 γκολ σε 14 ματς και μετακομίζει βόρεια στην Braga για την Esposende. Εκεί στο πρώτο μισό της περιόδου πραγματοποιεί εντυπωσιακές εμφανίσεις με 7 γκολ σε 18 αγώνες και τον Ιανουάριο μεταγράφεται στην Chaves της Β’ κατηγορίας. Είναι το πρώτο “λιμάνι” του Μαντούκα. Θα παραμείνει στο Chaves 2μισι χρόνια με 22 γκολ σε 69 ματς πριν το καινούριο άλμα στην καριέρα του. Είναι η σιερά της Paços Ferreira και ο Μαντούκα – επιτέλους – παίζει ποδόσφαιρο “που μετράει”. Στην παρθενική του σεζόν στην πρώτη κατηγορία συμπληρώνει 29 ματς με 3 γκολ. Τον Ιανουάριο έρχεται και πάλι μεταγραφή: από το Οπόρτο στα νησιά της Μαδέρα στον Ατλαντικό για τη Marìtimo. O Μαντούκα πλέον έχει γίνει σταθερή αξία και είναι έτοιμος για το βήμα παραπάνω. Η Benfica τα δύο χρόνια στη Marìtimo τον παρακολουθεί στενά και μετά από τα 11 γκολ σε 46 παιχνίδια, αποφασίζει να τον καλέσει στη Λισσαβώνα. Υπό τις οδηγίες του Φερνάντο Σάντος θα αντιμετωπίσει και για πρώτη φορά την ΑΕΚ 1η Αυγούστου του 2006 στο ΟΑΚΑ στο πλαίσιο της μεταγραφής του Κώστα Κατσουράνη στους Λουζιτανούς. Εκτός από τον Κατσουράνη, έχει συμπαίκτη έναν ακόμη θρύλο του ελληνικού ποδοσφαίρου, το Γιώργο Καραγκούνη.

Από εκείνο το παιχνίδι, Νικολαΐδης και Φερρέρ προσέχουν το Βραζιλιάνο, ο οποίος δυσκολεύεται να μονιμοποιηθεί στη βασική ενδεκάδα των αετών της Λισσαβώνας (είχε 16 εμφανίσεις με 1 γκολ την προηγούμενη σεζόν) κι έτσι η Ένωση καταθέτει πρόταση δανεισμού του. Ο Σάντος συναινεί και κάπως έτσι ο Γουστάβο Μαντούκα γίνεται κάτοικος Αθηνών. Στην Ελλάδα αργεί να προσαρμοστεί αλλά δουλεύει ακατάπαυστα στις σκληρές προπονήσεις του Σέρρα που τον επιβραβεύει τέλη Οκτωβρίου όταν τον ξεκινά με τον Παναθηναϊκό. Ο Μαντούκα είναι καταπληκτικός, αγωνίζεται σαν κρυφός φορ, σκοράρει με υποδειγματικό πέναλτυ το πρώτο γκολ της ΑΕΚ στο νικηφόρο τελικά 1-2 της Ένωσης εναντίον των πράσινων. Πλέον κανείς δεν αμφισβητεί την αξία του Βραζιλιάνου και η δυσπιστία για τις ικανότητές του λιγοστεύει. Συνεχίζει τις πολύ καλές εμφανίσεις στο 1-3 του Χαριλάου όπου δίνει 2 ασσίστ και μια εβδομάδα αργότερα ανοίγει το σκορ στο 5-0 με τη Λάρισα στο ΟΑΚΑ. Η ΑΕΚ φτάνει τις 8 σερί νίκες με τον Μαντούκα παντοτε στους διακριθέντες. Το καλό σερί ολοκληρώνεται με έναν μυϊκό τραυματισμό αρχές Μαρτίου που ουσιαστικά αναγκάζει το Γουστάβο να χάσει τη σεζόν. Θα επιστρέψει στο τέλος της σεζόν, κλείνοντάς την με 4 γκολ.

Πλέον είναι βέβαιο ότι η ΑΕΚ θα προσπαθήσει να τον κάνει δικό της και μετά και τη βοήθεια του Φερνάντο Σάντος και ένα ταξίδι του Νικολαΐδη στην Πορτογαλία, η τσουχτερή ρήτρα της Μπενφίκα θα πέσει και η ΑΕΚ θα αποκτήσει το Μαντούκα. Υπογράφει για 3 χρόνια και είναι έτοιμος για μεγάλα πράγματα, όπως και η ΑΕΚ σε μια σεζόν που τινάζει τη μπάνκα στον αέρα σε προσδοκίες και μπάτζετ. Η σεζόν όμως δεν ξεκινά όπως η προηγούμενη. Η ένταση στις προπονήσεις του Φερρέρ είναι ακόμη μεγαλύτερη, ο συναγωνισμός για την ενδεκάδα πολύ δυνατός και ο Μαντούκα κατώτερος των προσδοκιών, αφού δυσκολεύεται πάρα πολύ να προσαρμοστεί στην αφομοίωση του Ριβάλντο στο γρήγορο παιχνίδι της ΑΕΚ. Παρ’ όλα αυτά, τέλη Οκτωβρίου σκοράρει το ομορφότερο γκολ του στην ΑΕΚ χορεύοντας στη βροχή εναντίον της Λάρισας στο ΟΑΚΑ και στέλνοντας τη μπάλα να αναπαυθεί στο βάθος των δικτύων. Το Φεβρουάριο έρχεται και το τελικό χτύπημα: ο Φερρέρ απομακρύνεται και με τον Κωστένογλου ο Μαντούκα μένει είτε εκτός αποστολής είτε στον πάγκο. Ταλαιπωρείται από πόνους στη φτέρνα και μένει 3 μήνες εκτός δράσης. Ο Κωστένογλου απομακρύνεται και ο Δώνης περιμένει τον υγιή Μαντούκα στον οποίο δηλώνει ότι θεωρεί απαραίτητη την παρουσία του για την εφαρμογή του 4-3-3. Ο Δώνης χάνεται στη συστηματολαγνεία ενώ η ΑΕΚ παραπαίει και αποκλείεται από την Ομόνοια. Στο πρωτάθλημα τα πράγματα δεν πάνε καλύτερα και λίγο μετά την παραίτηση/αποχώρηση του Προέδρου Νικολαΐδη, αποχωρεί και ο Δώνης.

Την ΑΕΚ αναλαμβάνει ο Ντούσαν Μπάγεβιτς, γνωστός για την αποστροφή του απέναντι στους λάτιν ποδοσφαιρστές. Ο Μπάγεβιτς εκτιμά ότι ο – αναρρώσας πλέον – Βραζιλιάνος δεν είναι επιθετικός και τον τοποθετεί στο χώρο του κέντρου, πολλές φορές σαν εσωτερικό χαφ και άλλες ακόμη και σαν κεντρικό μέσο. Υπάκουος και πράος καθώς είναι, ο Μαντούκα ακολουθεί τις εντολές του προπονητή και αδιαμρτύρητα αγωνίζεται όπου του ζητηθεί. Ο Μπάγεβιτς παρότι μιλάμε για την επιτομή του ποδοσφαιριστή που δε δημιουργεί προβλήματα στα αποδυτήρια, τον καταδεικνύει ως μέλος “κλίκας” των αποδυτηρίων και υποκινητή αμφισβήτησης εναντίον του. Απαιτεί από τη διοίκηση την αποχώρησή του και ο Ατρόμητος ζητά το δανεισμό του το καλοκαίρι του 2009. Απογοητευμένος και από το χαμένο τελικό κόντρα στον Ολυμπιακό, ο Μαντούκα είναι ένα βήμα προ της αποχώρησης, όταν ο Μπάγεβιτς αλλάζει γνώμη (!) και του ζητά να μείνει για να βοηθήσει. Είναι ο τελευταίος χρόνος του συμβολαίου του και αποφασίζει μετά από πολλή σκέψη να παραμείνει στην ΑΕΚ. Κάνει την ωριμότερη χρονιά του, παίζει σχεδόν πάντοτε βασικός και “κολλάει” με το αστέρι της ΑΕΚ το Νάτσο Σκόκο, σχεδόν σε απόλυτο βαθμό. Η σεζόν είναι πολύ καλή για τον ίδιο (40 εμφανίσεις με 7 γκολ και 8 ασσίστ) και ανακηρύσσεται σε ηγέτη της ΑΕΚ μέσα και έξω από το χορτάρι αφού αναλαμβάνει και το ρόλο του…πυροσβέστη στους λάτιν συμπαίκτες του, δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα ξεσπάσματα του Σερβοέλληνα τεχνικού.

Το καλοκαίρι φθάνει η ώρα της ανανέωσης για το συμβόλαιό του. Ο Μπάγεβιτς εξηγεί στη διοίκηση ότι η ομάδα χρειάζεται το Μαντούκα, αλλά επικουρικά, αφού έχει βρει τον αντικαταστάτη του στο πρόσωπο του Λουίς Έντερ (…) του Αστέρα Τρίπολης. Η πρόταση της ΑΕΚ είναι στο ένα τρίτο των μέχρι πρότινος αποδοχών του Μαντούκα, σχεδόν εξευτελιστική για την προσφορά και την αξία του ποδοσφαιριστή, ειδικά όταν ο νεοφερμένος και δανεικός Έντερ θα αμείβεται με περισσότερα. Κάπως έτσι χωρίζουν οι δρόμοι της ΑΕΚ με το Βραζιλιάνο, ο οποίος με βαριά καρδιά αφήνει την ΑΕΚ για τον ΑΠΟΕΛ με 105 συμμετοχές και 18 γκολ. Στην Κύπρο θα βρει τη γαλήνη του, θα αγαπηθεί από τον κόσμο και παρότι πηγαίνει στη Λευκωσία στα 30 του, τρέχει και παίζει σαν έφηβος. Κερδίζει το Πρωτάθλημα με το καλημέρα, συνεισφέροντας με 12 γκολ και 14 ασσίστ σε 35 ματς. Τη δεύτερη σεζόν θα ζήσει το απόλυτο όνειρο με τον ΑΠΟΕΛ και θα γνωρίσει τη διεθνή αναγνώριση: οδηγεί την κυπριακή ομάδα στη μεγαλύτερη διάκριση της ιστορίας της, στην πρόκριση στους “8” της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης. Σκοράρει στην παρθενική νίκη και δίνει την ασσίστ για το νικητήριο γκολ στο 2-1 εναντίον της Ζενίτ του Σπαλέτι, σκοράρει το νικητήριο γκολ στο 89ο λεπτό εναντίον της Πόρτο, παίζει καταπληκτικά και ο ΑΠΟΕΛ προκρίνεται στη φάση των “16” όπου αντιμετωπίζει τη γαλλική Λυών. Ο Μαντούκα σκοράρει το μοναδικό γκολ στο ΓΣΠ για την ιστορική νίκη με 1-0 ισοφαρίζοντας του σκορ του πρώτου αγώνα και ο ΑΠΟΕΛ προκρίνεται στους “8” όπου θα αντιμετωπίσει τη μεγάλη Ρεάλ. Το όνειρο για το Μαντούκα δεν έχει ακόμη τελειώσει: σκοράρει μέσα στο Santiago Bernabeu κάνοντας το (προσωρινό) 0-1 και ζει τη μεγαλύτερη στιγμή στην καριέρα του. Ο ΑΠΟΕΛ αποκλείεται όπως είναι φυσιολογικό από τη Βασίλισσα, αλλά το θαύμα του είναι ακόμη παροιμιώδες. Κερδίζει ακόμη 2 πρωταθλήματα, ένα Κύπελλο και 2 Σούπερ Καπ.

Αγωνίστηκε με την φανέλα του ΑΠΟΕΛ μέχρι τον Μάρτιο του 2015, όταν και κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια σχετικά πρόωρα λόγω ενός τραυματισμού στον αστράγαλο. Ανέλαβε πόστο στον ΑΠΟΕΛ σαν Διευθυντής ποδοσφαίρου αμέσως μετά την απόσυσρση του από την ενεργό δράση ενώ χρημάτισε και προπονητής στην ομάδα του Οθέλλου Αθηαίνου στην Β’ Κατηγορία της Κύπρου για λίγους μήνες στο δεύτερο μισό του 2016.